چرا کودکان ترسو می شوند؟
چرا کودکان ترسو می شوند؟ قبل از پاسخ به این سوال بهتره این نکته را بدانید که ترس یکی از احساسات سالم و طبیعی ماست. جالب تر اینکه ترس رابطه مستقیمی با هوش کودک داره. هرچه کودک ضریب هوشی پایین تری داشته باشه ترس های کمتری داره و هرچه کودک هوشیارتر باشه زودتر دچار ترس می شه.
خیلی مهمه که والدین اطلاعاتی در مورد ترس کودک و اینکه چه واکنشی موقع مواجه شدن با این موضوع نشون بدن، کسب کنند.
آیا شما می دونید که ترس کودکتون چیه؟
برای برطرف کردنش چکار کردید؟
چه راه هایی برای کاهش ترس کودک وجود داره؟
در این مقاله ضمن پاسخ دادن به سوال چرا کودکان ترسو می شوند؟ به بررسی ترس های کودکان و راه هایی برای کاهش و برطرف کردن آن می پردازیم.
5 روش برای کاهش ترس در کودکان
کودک وقتی می ترسه وارد حالت جنگ می شه و بخش یادگیری مغزش مختل می شه. پس با داد زدن کودک هیچی رو یاد نمی گیره. راه های زیر برای کاهش ترس در کودکان توصیه می شه.
- کودک خود را به خاطر ترس هایش مسخره یا تهدید و سرزنش نکنید. از گفتن جملاتی مانند :” تو دیگه بزرگ شدی” و یا ” ببین مگه من می ترسم ” پرهیز کنید.
- کودکان برای غلبه بر ترس خود باید به مهر و محبت والدین اطمینان کند. والدین در این خصوص باید هر عمل شجاعانه و کوچک او را تحسین کنند.
- برای کاهش ترس باید با آن روبرو شد تا بتوان با محرک ترسناک جانشین کرد.
- یکی از بهترین راه های آموزش به بچه ها آموزش غیر مستقیم هستش. مثل کاتون و کتاب های مناسب. چون کودک با شخصیت های کتاب و کارتون ارتباط برقرار می کنه و از آن ها الگو می گیره.
- نقاط مثبت رفتاری و اخلاقی کودکتون را پیدا کنید و بر روی آن تمرکز کنید. شهامت کودک خود را بزرگ جلوه دهید و کودک را تشویق کنید.
علل ترسو شدن کودکان
ترس دنباله ی اضطرابه و می تونه چیزی مرتبط با سرشت کودک باشه. سرشت کودک چیزی درباره گنجینه ژنتیک او و وضعیت روحی مادر در دوران بارداری است.
گنجینه ژنتیک کودک می تونه تاثیر زیادی در میزان آمادگی و استعداد او برای ترسو شدن و یا شجاع بودن او داشته باشه.
ترس شبیه قفس نامرئی هست که کودک در آن گیر می کنه و نمی تونه تجربه های دقیقی از محیطش داشته باشه.
اصل مهم در ترس این است که ترس ادامه اضطرابه و هرچه کودک اضطرابی باشه و در دوران نوزادی، جنینی و خردسالی مقادیر بیشتری از اضطراب را تجربه کرده باشه، احتمال این که دچار ترس بشه بیشتره.
ترس می تونه یادگیری باشه. اگر والدین رفتارهای پر از ترس نشون بدن، این ترس به کودکشون منتقل می شه. مادری که از ارتفاع می ترسه کودکش هم از ارتفاع می ترسه.
بنابراین والدین خیلی باید مراقب رفتارهاشون در برابر ترس باشند تا آن را به کودک منتقل نکنند.
ترس در کودک علت‌های مختلفی مانند عوامل زیستی، عوامل روان شناختی، عوامل خانوادگی دارد.
شاید بد نباشد برای مقابله با ترس کودک خود، پس از مشورت با متخصص، او را محیط قرار دهید. مثلاً برای مواجهه با ترس از آب، بهترین استخر شنای کودک در کرج را امتخان کنید.
شیوه‌های زیستی غلط والدین
یکی از علت‌های ایجاد ترس در کودک، شیوه‌های زیستی غلط والدین است. برخی از والدین متأسفانه برای ساکت کردن فرزند و برای وادار کردن کودک به انجام کاری او را تهدید می‌کنند و یا از چیزی می‌ترسانند و فشار روانی زیادی را به کودکان خود وارد می‌کنند.
عدم احساس امنیت
یکی از علت‌های ایجاد ترس در کودکان، عدم احساس امنیت است. وقتی به علل مختلف کودک احساس امنیت نمی‌کنه، دچار ترس می شه. مثلاً وقتی که کودک به دلیل شاغل بودن مادر، باید در جای دیگر روز خود را بگذراند دچار عدم امنیت می‌شه و ترس‌هایی در او به وجود می‌آید.
وابستگی شدید
یکی از علت‌های ایجاد ترس در کودکان وابستگی شدید به والدین است. به همین علت کودک زمانی که از والدین خود به دلایلی جدا می‌شه دچار ترس و اضطراب می‌شه.
دیدن فیلم‌های ترسناک
کودکان قوه تخیل قوی دارند و با تماشای فیلم‌های ترسناک و وحشت انگیز دچار ترس می‌شوند زیرا این ترس‌ها روی قدرت تخیل کودک تاثیر داره و ترس و وحشت زیادی را در کودک ایجاد می‌کند.
تغییرات مکانی
برخی از کودکان به علت تغییرات نیز دچار ترس می‌شوند. این دسته از کودکان با عوض کردن محل زندگی خود به علت عدم آشنایی با جاهای مختلف خانه، دچار ترس می‌شوند. تغییر در شیوه زندگی مثل تغییر محل سکونت، جدا شدن از والدین و… به صورت ترس از تاریکی، ترس از حیوانات و غیره خود را نشان میده.
تجربیات واقعی
بعضی از ترس‌ها هم به دلیل تجربیات واقعی مثل تصادف کردن، گم شدن، آُسیب دیدن و… در کودک به وجود می آیند.
دلایل ترس در کودکان
عوامل متعددی می توانند در بروز ترس در کودکان نقش داشته باشند:
- عوامل درونی: مانند ویژگی های شخصیتی (کودکان حساس یا کم اعتماد به نفس)
- عوامل بیرونی: تجربه موقعیت های ترسناک، تماشای محتوای نگران کننده یا رفتارهای اضطرابی والدین
با ترس کودکان چطور برخورد کنیم؟
احساسات کودکان را جدی بگیرید. برایشان یک محیط ایمن فراهم کنید تا با ترس هاشون مواجه بشن نه اینکه با رفتارهای اشتباه کودک را بیشتر دچار ترس و تنش می کنید.
حتما با زبان و رفتارتون مثل بغل کردن و دلداری دادن به کودک او را تسکین بدید.
شاید خوندن این مطلب هم براتون جالب باشه: چرا دخترم اعتماد به نفس نداره؟
ترس کودک در سن 1 تا 3 سالگی
ترس های شایع در این سن سایه ها، اتاق تاریک، صدای بلند و افراد غریبه هستند.
به کودک نگویید: که مثل دیوونه ها برخورد نکن این سایه خودته!
به جاش بگویید: این سایه خودته کاری باهات نداره، می خوای بهش دست بزنی؟
ترس کودک در سن 4 تا 7 سالگی
ترس های شایع در این سن تاریکی، تنها خوابیدن، حشرات و حیوانات هستند.
به کودک نگویید: چندبار بهت بگم کسی در اتاق نیست؟!
به جاش به او بگویید: می فهمم که راحت نمی تونی در اتاقت بخوابی، می خوای در اتاقت را باز بذارم.
ترس کودک در سن 8 تا 12 سالگی
ترس های شایع در این سن دوست نداشته شدن توسط دیگران، روح، دکتر، مرگ مادر هستند.
به کودک نگویید : مثل بچه ها رفتار نکن، ببین اون دختره چه آروم رفت پیش دکتر!
به جاش بگویید : می دونم این جا باشی حس خوبی نداری ولی دکتر قول داده که اذیت نشی.
چه زمانی به متخصص مراجعه کنیم؟
برخی از ترس ها ممکن است به اختلال اضطرابی تبدیل شوند. اگر کودک شما به صورت مداوم:
- از خوابیدن، بازی کردن یا حضور در جمع اجتناب می کند
- علائم جسمانی مانند تپش قلب یا تعریق در مواجهه با عامل ترس دارد
- ترس هایش بر عملکرد روزمره اش تأثیر گذاشته است
بهتر است با یک مشاور کودک مشورت کنید.
کودک را از 3 چیز نترسانید !
- هرگز کودک را از پدرش نترسونید. چون نمی تونه با پدرش مثل یک دوست باشه.
- به هیچ عنوان کودک را از معلمش نترسونید. در این صورت علاقه خود را به مدرسه از دست میده.
- کودک را از پلیس نترسونید. در این صورت در لحظاتی که باید به پلیس مراجعه کنه ، ازش میترسه.
ترس کودک از مدرسه
ترس کودک از مدرسه یعنی بدون دلیل موجه مدرسه نمی رود. این ترس بیشتر در پیش دبستانی ظاهر می شه و اگر مداخله به موقع صورت نگیره تا سنین بالاتر همراه کودک خواهد بود.
این نوع ترس را ممکن است به این شکل ها ببینید : سخت بلند شدن از خواب، بهانه تراشی، اختلالات جسمانی مثل دل درد و تهوع.
جالبه بدونید که معمولا ترس از مدرسه به دنبال اضطراب جدایی میاد. البته مشکلات دیگه مثل ترس از طرد شدن، رفتار بد معلمین یا همکلاسی ها هم می تونه این مشکل رو ایجاد و اضطراب جدایی را تشدید کنه.
برای درمان این ترس لازمه که مهارت های جراتمندی، اعتماد به نفس، ارتباط با همسالان و…. تقویت بشه.
ممکن است در صورت دانستن بهترین سن برای رفتن به مهد کودک، برای این کار اقدام کنید؛ از ترس به مدرسه رفتن کودک خود جلوگیری کنید.
بزرگترین ترس کودکان چیست؟
بزرگ ترین ترس کودکان احساس طرد شدن و دوست نداشته شدن است.
بدترین ترس برای کودکان زمانی است که اساس زندگی خانوادگی دچار تزلزل می شود.
بچه ها به آهنگ کم و بیش یکنواخت و پایدار زندگی دلگرمند. زمانی که بحران پیش می آید احساس می کنند دنیایشان در حال از هم پاشیده شدن است.
بسیاری از کودکان با وحشت از جدایی پدر و مادر زندگی می کنند. چه این ترس واقعی باشد چه خیالی. شنیدن شکایت یکی از والدین از دیگری این ترس را افزایش می دهد و اضطراب ایجاد می کند.
علت ترس کودکان از تنها خوابیدن
ترس کودکان از تنها خوابیدن ممکن است در هرسنی رخ دهد اما والدین باید هرچه سریعتر این مشکل را رفع کنند؛ زیرا ممکن است باعث بروز مشکلات حاد و جدی در سنین کودکی و بزرگسالی شود.
یکی از دلایل ترس کودک از تنها خوابیدن ، تخیلات ذهنی کودک از شخصیت های تخیلی فیلم، کارتون و یا سریال هایی است که دیده. احساس می کند که آن موجود ترسناک زیر تخت ، پشت پرده یا در کمد قرار دارد.
معمولا کودکانی که والدینشان درگیر اختلافات شدید هستند به خاطر ترس از دست دادن والدین خود تمایل دارند نزد والدین خود بخوابند و به گونه ای از آن ها محافظت کنند.
ترس از تاریکی ، ترس از دزد ، ترس از حیوانات و ترس از اتاق خواب از دیگر عواملی هستند که ممکن است باعث اجتناب کودک از تنهایی خوابیدن شود و کودک تمایل داشته باشد نزد پدر و مادر برود.
اگر ترس کودکان ریشه یابی و درمان نشود ممکن است عواقب بدی به همراه داشته باشد. این مطلب نیز می تواند به شما کمک کند: چرا دخترم موهاشو میکنه؟
ترس کودکان در گروه های سنی مختلف
ترس یکی از احساسات طبیعی در کودکان است که اغلب در مراحل مختلف رشد به شکل های متفاوتی بروز می کند. اما برخی از ترس‌ها، اگر به درستی مدیریت نشوند، می توانند به اضطراب های مزمن تبدیل شوند.
ترس های کودکان معمولاً با سن و مرحله رشد آن ها تغییر می کند. برخی از نمونه های رایج عبارت اند از:
ترس کودکان 2 تا 4 سال
- ترس از تاریکی
- ترس از کمد
- ترس از تنهایی خوابیدن
- ترس از سایه ها
- ترس از صدای بلند
ترس کودکان 5 تا 7 سال
- ترس از تاریکی
- ترس از پزشک
- ترس از صدای بلند ناگهانی
- ترس از حیوانات
- ترس از طرد شدن از سوی دوستان
ترس کودکان 7 تا 10 سال
- ترس از ارتباط های جدید
ترس کودکان 10 تا 14 سال
- ترس از قضاوت دیگران به خصوص دوستان
ترس کودکان 14 تا 18 سال
- ترس از عدم پذیرش اجتماعی
- شکست در اهداف شخصی یا تحصیلی
- نگرانی از آینده
کودک شما از چی می ترسه؟
در اینجا به انواع ترس در کودکان اشاره می کنیم :
- ترس های عمدی : علت ترس ممکنه عمدی باشه. یعنی کودک را از چیزی ترسونده باشیم. این برخوردها از نادرست ترین روش های تربیتی محسوب می شه.
- ترس های تصادفی :علت ترس ممکنه تصادفی باشه. یعنی بدون اینکه شما بخواهید کودکتون تصادفا ار شرایط ترسناکی قرار بگیره و بترسه.
- ترس های اکتسابی : ترس ممکنه از مادر به کودک سرایت کنه و کودک ترس را از مادر کسب کنه. مثلا مادری که از صدای رعد و برق می ترسه. اثر این ترس تا مدت ها در ذهن کودک باقی می ماند.
نحوه برخورد با ترس کودکان
برای مدیریت ترس در کودکان، راهکارهای زیر مفید هستند:
آرام سازی و اعتمادسازی
والدین باید به جای تمسخر یا کوچک جلوه دادن ترس‌ها، به احساسات کودک گوش دهند و محیطی امن برای او ایجاد کنند.
مواجهه تدریجی
کودک را به صورت مرحله ای با عوامل ترس آور مواجه کنید. مثلاً اگر از تاریکی می ترسد، ابتدا چراغ کم نور در اتاق قرار دهید و سپس به تدریج آن را حذف کنید.
الگوسازی مثبت
والدین می توانند با نشان دادن رفتارهای مثبت و آرام، به کودک یاد دهند که چگونه با ترس هایش کنار بیاید.
داستان درمانی
استفاده از کتاب ها و داستان هایی که به مدیریت ترس کمک می کنند، می تواند مؤثر باشد. برای مثال، کتاب هایی درباره شجاعت کودکان
معرفی کتاب های داستانی برای کنترل ترس در کودکان
کودک باید راه های غلبه به ترسش را یاد بگیره. باید یاد بگیره در مقابل هر ترسی چه واکنشی نشون بده. یکی از راه هایی که به کودکان یاد می ده تا ترس هاشون رو یاد بگیرند، خوندن کتاب هست.
ترس هاتو انکار نکن ! یاد بگیر باهاش مقابله کنی !
در اینجا برخی از کتاب های مفید در این زمینه را معرفی می کنیم :
- چرا بترسم؟ (نویسنده نوریا روکا)
- ترس نداره ( نویسنده سو گریوز)
- تاریکی ترس ندارد (نویسنده فیلیس روت ، میشل دواردز)
- ترس فرفری از صدای بلند ( نویسنده اینگر مایر)
- خرگوشک نترس ( نویسنده هاوارد بینکو)
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.